اخذ تابعیت ایران از طریق ازدواج

اخذ تابعیت ایران: یکی از طرق تحصیل تابعیت می باشد. به دست آوردن یا  اخذ تابعیت ایران در قانون مدنی بحث شده است. طبق ماده 979 قانون مدنی قانون مدنی شرایط تحصیل تابعیت به شرح زیر است:

اشخاصی که دارای شرایط ذیل باشند می توانند تابعیت ایران را تحصیل کنند :

1- به سن هجده سال تمام رسیده باشند .

2- پنج سال اعم از متوالی یا متناوب در ایران ساکن بوده باشند.

3- فراری از خدمت نظامی نباشند.

4- در هیچ مملکتی به جنحه مهم یا جنایت غیرسیاسی محکوم نشده باشند. در مورد فقره دوم این ماده مدت اقامت در خارجه برای خدمت دولت ایران در حکم اقامت در خاک ایران است.

البته قانون مدنی در ادامه برای اخذ تابعیت ایران برای افرادی با شرایط خاص این امر را مجاز دانسته که  بدون رعایت موارد فوق اقدام به اخذ تابعیت ایران نمایند:

ماده 980 قانون مدنی چنین مقرر داشته است:

«کسانی که به امور عام المنفعه ایران خدمت و یا مساعدت شایانی کرده باشند و همچنین اشخاصی که دارای عیال ایرانی هستند و از او اولاد دارند و یا دارای مقامات عالی علمی و متخصص در امور عام المنفعه می باشند و تقاضای ورود به تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران را می نمایند در صورتی که دولت ورود آنها را به تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران صلاح بداند بدون رعایت شرط اقامت ممکن است با تصویب هیات وزیران به تابعیت ایران قبول شوند».

حقوق ناشی از اخذ‎تابعیت ایران

قانون گذار در ماده 982 قانون مدنی حقوقی که برای افرادی که تابعیت ایران را اخذ نموده اند بیان کرده است. البته مواردی نیز در زمره ی استثنای قانون گذار قرار گرفته است. این موارد به شرح زیر است:

ماده 982 قانون مدنی: « اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیه حقوقی که برای ایرانیان مقرر است بهره مند می شوند لیکن نمی توانند به مقامات زیر نائل گردند:

1 – ریاست جمهوری و معاونین او

2 – عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه

3 – وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری

4 – عضویت در مجلس شورای اسلامی

5 – عضویت شوراهای استان و شهرستان و شهر

6 – استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هر گونه پست و یا ماموریت سیاسی

7 – قضاوت

8 – عالیترین رده فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی

9 – تصدی پستهای مهم اطلاعاتی و امنیتی».

مدارک مورد نیاز برای اخذ تابعیت ایران

مقنن در ماده 983 مدارک مورد نیاز به منظور کسب تابعیت ایران را به شرح زیر بر شمرده است:

درخواست تابعیت باید مستقیما یا به توسط حکام یا ولات به وزارت امورخارجه تسلیم شده و دارای منضمات ذیل باشد :

1 – سواد مصدق اسناد هویت تقاضاکننده و عیال و اولاد او

2 – تصدیق نامه نظمیه دائر به تعیین مدت اقامت تقاضاکننده درایران و نداشتن سوء سابقه و داشتن مکنت کافی یاشغل معین برای تامین معاش وزارت امور خارجه درصورت لزوم اطلاعات راجعه به شخص تقاضا کننده را تکمیل و آن را به هیئت وزراء ارسال خواهد نمود تا هیئت مزبور در قبول یا رد آن تصمیم مقتضی اتخاذ کند در صورت قبول شدن تقاضای سند تابعیت به درخواست کننده تسلیم خواهدشد.

البته وزارت امور خارجی در رویه مدارک زیر را از افراد مطالبه می نماید:

1-    تکميل فرم درخواست تحصيل تابعيت دولت جمهوري اسلامي ايران

2-    ارائه اصل و کپي مدرک شناسائي و يا گذرنامه خارجي متقاضي

3-    ارائه هشت قطعه عکس جديد 4*6 تمام رخ، بدون کلاه، عينک تيره و پشت نويسي شده براي خانمها با رعايت حجاب کامل اسلامي

4-    ارائه دو نسخه رونوشت مصدق اسناد هويت متقاضي، همسر و اولاد صغير او که نشان دهنده هويت و خصوصيات شخصي آنها باشد

5-    گواهي وزارت کار مبني بر کارائي متقاضي با توجه نيازهاي فني و تخصصي و امثال آن در کشور

6-     گواهي مقامات انتظامي مبني بر شايستگي متقاضي و تاييد صلاحيت وي

7-    فتوکپي بالاترين مدرک تحصيلي متقاضي

8-    موافقت وزارت کشور باستناد گواهي نيروي انتظامي کل کشور که با توجه به شرايط تحصيل تابعيت صادر مي گردد

9-    گواهي وزارت کشور مبني بر آشنائي متقاضي با زبان فارسي، تاريخ و قانون اساسي کشور

10-   گواهي وزارت کشور مبني بر انجام مراسم تحليف متقاضي نسبت به وفاداري او به قانون اساسي کشور

11-   ارائه رسيد پرداخت هزينه صدور کارت ملي براساس جدول هزينه هاي کنسولي

اخذ تابعیت ایران از سوی مرد و تأثیر آن بر خانواده وی

ممکن است در یک خانواده ایرانی پدر تابعیت ایرانی را کسب نماید. حال باید دید این امر چه تأثیری برای خانواده شامل زن و اولاد صغیر و کبیر وی خواهد داشت:

زن و اولاد صغیر کسانی که برطبق این قانون تحصیل تابعیت ایران می نمایند تبعه دولت ایران شناخته می شوند ولی زن در ظرف یکسال از تاریخ صدور سند تابعیت شوهر و اولاد صغیر در ظرف یکسال از تاریخ رسیدن به سن هجده سال تمام می توانند اظهاریه کتبی به وزارت امورخارجه داده و تابعیت مملکت سابق شوهر و یاپدر را قبول کند لیکن به اظهاریه اولاد اعم از ذکور و اناث باید تصدیق مذکور درماده 977 ضمیمه شود.

در مورد اولاد کبیر؛ یعنی فرزندان 18 سال و بالاتر تدبیر دیگری اتخاذ شده است: تحصیل تابعیت ایرانی پدر به هیچوجه درباره
اولاد او که در تاریخ تقاضانامه به سن هجده سال تمام رسیده اند موثر نمی باشد.

ازدواج زن غیر ایرانی با مرد ایرانی

هر گاه زن غیر ایرانی با مرد ایرانی ازدواج نماید تابعیت ایران را اخذ می کند. البته می تواند با شرایطی از تابعیت ایران خارج شود. این شرایط در ماده 986 قانون مدنی بیان شده است:

زن غیرایرانی که درنتیجه ازدواج ایرانی می شود و می تواند بعد از طلاق یا فوت شوهر ایرانی به تابعیت اول خود رجوع نماید مشروط بر اینکه وزارت امور خارجه را کتبا مطلع کند ولی هر زن شوهر مرده که از شوهر سابق خود اولاد دارد نمی تواند مادام که اولاد او به سن هجده سال تمام نرسیده از این حق استفاده کند و در هرحال زنی که مطابق این ماده تبعه خارجه می شود حق داشتن اموال غیر منقوله نخواهد داشت مگر در حدودی که این حق به اتباع خارجه داده شده باشد و هرگاه دارای اموال غیرمنقول بیش از آنچه که برای اتباع خارجه داشتن آن جایز است بوده یا بعدا به ارث اموال غیرمنقولی بیش از آن حد به او برسد باید در ظرف یک سال از تاریخ خروج از تابعیت ایران یا دارا شدن ملک در مورد ارث مقدار مازاد را به نحوی از انحاء به اتباع ایران منتقل کند و الا اموال مزبور با نظارت مدعی العموم محل به فروش رسیده و پس از وضع مخارج فروش قیمت به آنها داده خواهد شد.