نفقه: یعنی تأمین هزینه زندگی زن كه شامل خانه، اثاثیه، منزل، غذا، لباس، دارو و درمان بوده كه از زمان عقد دائم بر عهده شوهر است.
– محاسبه میزان آن بر مبنای شئونات خانوادگی زن، عرف و عادت ساكنان هر منطقه و وضع مالی مرد میباشد.
– نفقه عبارت است از مسكن، لباس، غذا، اثاث خانه كه به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد.
– هرگاه زن بدون مانع شرعی از ادای وظایف زناشویی امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود.
– زنی كه همسرش از پرداخت نفقه به وی خودداری كند هم میتواند شكایت كیفری كند و هم میتواند دادخواست حقوقی بدهد.
– هركس با داشتن استطاعت مالی، نفقهی زن خود را در صورت تمكین ندهد و یا از پرداختنفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع كند دادگاه او را از سه ماه و یك روز تا 5 ماه حبس محكوم میكند.
شرایط وجود نفقه
در صورتی که زن از تمکین خوداری نماید و به عبارت دیگر ناشزه محسوب شود حق او برنفقه، معلق بر تمکین خواهد شد.و هرگاه به تشدید مبانی خانواده و حسن برخورد با همسر اهتمام ورزد، نفقه وی نیز، دوباره برقرار خواهد شد.
عدم حسن معاشرت در روابط زوجین، و خروج از این مرز و تغییر آن به سمت سوءمعاشرت، زوجه را مصداق نشوز قرار میدهد و در چنین موضعی،نفقه او ساقط میشود.
با وجود تهیه منزل متعارف و متناسب با شأن زن، اگر زندگی در آنجا موجب ضرر و زیان بدنی (آزار و اذیت) یا شرافتی زن باشد، خروج او از منزل موجب «نشوز» و «عدم اطاعت» زن نمیشود.
انواع نفقه در متون قانونی ایران
در متون قانونی،نفقه بر ۳ نوع قید شده که بنا به درجه اهمیت به این ترتیب میتوان آن را ذکر نمود:
نفقه زوجه: مسکن و پوشاک و خوراک و اثاث خانه در حدود مناسبت عرفی یا وضع زوج و خادم در صورت عادت زوجه به داشتن خادم یا حاجت او به واسطه ناخوشی یا نقص عضوی
نفقه اقارب: مسکن، اثاث خانه، خوراک و پوشاک به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت انفاقکننده
نفقه زندانی: خوراک و پوشاک و دوا و طبیب و حمام زندانی را گویند.